فاطمه(سلام الله علیها) در كتاب و سنّت

براي تحقيق و بازشناسي ابعاد وجودي شخصيت‏ها و قهرمانان تاريخي راه ‏ها و شيوه‏هاي متعددي وجود دارد مانند شناخت آنان از طريق آثار و گفتار.
ولي در حوزه انديشه اسلام شناخت جايگاه شخصيت‏ها و قهرمانان همانند فاطمه‏ي زهرا(سلام الله علیها) تنها با بهره‏گيري از كلام خدا و گفتار معصومين(عليهم السلام) امكان‏پذير است از اين‏رو بر آن شديم ابعاد وجودي شخصيت بانوي برتر جهان را از طريق آيات و روايات اسلامي مورد بحث و تحقيق قرار دهيم البته بيان ابعاد فضائل آن حضرت (سلام الله علیها) نياز به فرصت ديگر دارد و در اين مقال نمي‏گنجد و اين نوشتار مي‏تواند به‏طور اجمال به برخي از درياي فضائل آن حضرت اشاره داشته باشد و اين مقال در محورهاي زير سامان يافته.

اسامي فاطمه (سلام الله علیها )

در منابع روائي و حديثي اسامي و القاب فراواني براي دختر پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سّلم ) ديده مي‏شود كه از معاني بسيار بلندي برخوردار است از جمله آن نام فاطمه است كه براي وي انتخاب شده.
يونس برقي از امام صادق نقل مي‏كند كه امام كاظم(علیه السّلام ) فرمود پرمعناترين اسم‏هاي فاطمه نُه تا است كه آنها نزد خدا مي‏باشد. عبارتند از «فاطمه ـ صديقه ـ مباركه ـ طاهره، محدثه، زهرا، زكيه، راضيه، مرضيه. »
و نيز در كتب حديثي ديگر گزارش شده كه خداوند يكي از اسم‌هاي خود را براي فاطمه نام‏گذاري كرده است كه آن نام «فاطر» است چون فاطمه از فاطر گرفته شده و فاطر يعني خالق و آفريننده همه اين‌ها گوياي اين است كه فاطمه(سلام الله علیها ) يك حقيقت است.

القاب

بايد گفت در كتب حديثي القاب و صفات بسيار براي فاطمه(سلام الله علیها ) گزارش شده كه حدود شصت لقب و صفت را صاحب كتاب‏الجنة العالمه گردآوري كرده و به نظم كشيده كه بعدا به ذكر آن خواهيم پرداخت كه از جمله القاب پرارزش (زهراء) است جابربن عبداللّه‏ مي‏گويد از امام پرسيدم كه معناي زهرا چيست؟ فرمود زهرا همان نوري است كه خدا در صلب و نهاد پيغمبرش قرار داد كه از او بواسطه دخترش فاطمه يازده امام و رهبر بوجود آمدند تا مجري دستورات خدا در زمين باشند.
حال مي‏پردازيم به القاب ذكر شده آن حضرت در كتاب الجنة‏العالمه و كتاب عوالم العلوم محدث اصفهاني.
القاب بنت مصطفي كثيره
نظمت منها نبذة يسيره
نفسي فداها و فدا ابيها
و بعلها الولي مع بنيها
سيّدةٌ انسية حوراء
نوريةٌ حانيةٌ عذراء
كريمةٌ رحيمةٌ شهيده
عفيفةٌ قانعةٌ رشيده
شريفةٌ حبيبةُ محترمه
صابرةٌ سليمةٌ مكرمه
صفيةٌ عالمة عليمه
معصومهٌ مغصوبةٌ مظلومه
ميمونةٌ منصورةٌ محتشمه
جميلةٌ جليلةٌ معظمه
حاملة البلوي بغير شكوي
حليفة العبادة والتقوي
حبيبةُ‏اللّه‏ و بنتُ القصوه
ركن الهدي و آية النبوّه
شفيعة العصاة امّ‏الخيره
تفاحة الجنه والمطهّره
سيدةُ النساء بنتُ المصطفي
صفوة ربها و موطن الهدي.
غرّة‏عين‏المصطفي و بضعه
مهجة قبله كذا بقيه
حليمة فهيمة عقيله
محزونة مكروبة عليله
عابدةُ زاهدة قوامه
باكيةٌ صابرة صوامه
عطوفةُ رؤوفةٌ حنانه
البرّة الشفيعة الابابه
والدة السبطين دوحة‏النبي
نور سماواتي و زوجة الوصي
تمام غرةٍ غرائي
روح ابيه ذرة بيضاء
واسطة‏قلادة الوجود
درة بحر الشرف والجود
امينة اللّه‏ و سرالله
امينة الوحي و عين‏اللّه‏
درة بحرالعلم والكمالِ
جوهرة الغرة والجلال
قطب رحي المفاخر السنيّة
مجموعة المآثر العليه
مشكاة نوراللّه‏ والزجاجه
كعبة الآمال لاهل الحاجه
ليلة قدر ليلة مباركه ابنة
من صلت به الملائكه
قرار قلب امها المعظمه
عاليه المحل سرّالعظمه
مكسورة الضلع رفيض الصدري
مغصوبةُ الحق خفي و جلّي
اينها بخشي از القاب و اوصاف آن حضرت بود كه ذكر شد.

معناي فاطمه

امام صادق(ع) به راوي «يونس برقي» مي‏فرمايد آيا مي‏داني معناي فاطمه چيست؟ راوي گفت خير حضرت فرمود: «الفاطمة فُطِمَت من‏الشّر» يعني فاطمه انسان كامل است كه هيچگونه پليدي همراه او نيست از اين رو او را فاطمه نهادند و سپس اضافه كرد اگر علي نبود هم كفوي در اين جهان براي حضرتش يافت نمي‏شد.
در حديث ديگري معناي فاطمه تعريف شده كه رسول خدا فرمود «انّما سماها فاطمة لان‏اللّه‏ فَطَمها و مُحبيّها من النّار» همانا خداوند فاطمه را فاطمه نهاده است چون وجود شريفش و دوستارانش را از دوزخ محفوظ داشته است.
در حديث ديگر گزارش شده كه امام باقر(ع) فرمود هنگامي كه فاطمه به دنيا آمد فرشته‏اي از عالم بالا فرود آمد. و از زبان جدّم محمّد(ص) به سخن درآمد و فرمود: اسم اين مولود فاطمه است. سپس فرمود: «انّي فَطَمْتُكِ بالعِلم و فَطمْتُكِ عن الطَّمتْ. يعني من تو را دريايي از علم و آگاهي مي‏بينم و نيز فاطمه هرگز از عهد و پيماني كه با خدا بسته بر نخواهد گشت و عهدشكن نخواهد بود و مرحوم محدث كبير اصفهاني در معناي فطمتك بالعلم گفته است يعني تو را از علم و دانش عالم غيب سيراب كرد تا اينكه از تعليم و يادگيري بي‏نياز شدي و روي اين جهت او را عليمه نيز گفته‏اند.
«و قَطَعتُكِ عن الجَهل» يعني تو را از دنياي جهالت و ناداني دور گردانيد.

خير كثير

بيشتر دانشمندان علوم قرآن كلمه كوثر در آيه «انّا اعطيناك الكوثر» را به خير كثير در دنيا و آخرت كثرت و زيادي پيروان پيامبر و نهر كوثر در بهشت و شفيع تفسير كرده‏اند.
از دلائلي كه مي‏توان اين تفسير را پذيرفت و تطبيق بر حضرت فاطمه داد شأن نزول و معاني بلند سوره كوثر است.
«انّا اعطيناك الكوثر فصلِّ لِربّك وانحر انّ شانئك هوالأبتر» اي پيامبر ما به تو كوثر عطا كرديم پس تو به شكرانه آن براي خدا نماز بگذار و نيز شتر قرباني كن زيرا دشمن مي‏گويد كه تو ابتر و فاقد نسل هستي.
گفته‏اند پيامبر فرزندي به‏نام قاسم داشت كه به سن رشد رسيده بود و در سن نوجواني درگذشت عده‏اي از اعراب جاهلي و مشركان از جمله عاص بن وائل پيامبر(ص) را شديداً سرزنش مي‏كردند در اين زمان اولين دختر پيامبر بنام فاطمه متولد شد امّا چون اعراب جاهلي دختر را جزء فرزندان خود به حساب نمي‏آوردند پيامبر را ابتر و بلاعقب و بدون فرزند مي‏ناميدند در پاسخ به اين ياوه‏گوييها سوره كوثر نازل شد و طبق گفته بعضي سوره مزبور در ميانه مني نازل شده است
آيه ديگري در قرآن هست كه دال بر مقام و منزلت حضرت زهرا(س) دارد زماني بود كه دنياي مسيحيت طرح رويارويي و شكست دادن پيامبر اسلام(ص) را پايه‏ريزي كردند و در مقام انكار رسالتش برآمدند رسول خدا براي مقابله رويارويي با آنان و اثبات ادعاي نبوت خود طرح مباهله را پيشنهاد كرد تا هر كدام ناحق و دروغگو هستند رسوا شوند و در نهايت نابود گردند يكي از افرادي كه رسول خدا به جمع مباهله دعوت كرد حضرت فاطمه بود و اين مسئله نزد شيعه و سني به حد تواتر رسيده است و اين خبر از طريق جابربن عبدالله انصاري رسيده است. «فَمَن حاجّك من بعدِ ما جاءَك مِن العلم فقل تعالوا ندعُ ابناءَنا و ابنائكم و نساءَنا و نساءَكم و اَنْفُسَنا و اَنْفُسَكُم ثُمَّ نَبتَهِلْ فَنَجْعل لعنة اللّه‏ علي الكاذبين هر كس با توبه مجادله برخيزد پس از آنكه دانش (وحي) به تو برسد بگو بياييد ما و شما با فرزندان (حسن و حسين) و زنان «حضرت فاطمه» و خودمان با هم به مباهله برخيزيم تا دروغگويان را به لعنت خدا گرفتار سازيم».

عصمت فاطمه (سلام الله علیها )

از جمله آياتي كه به صراحت درباره فرزندان پيامبر و جانشينان پيامبر و حضرت فاطمه به طور صريح و روشن دلالت بر عصمت و پاكي و پيراستگي از گناه آنان مي‏كند اين آيه است كه معروف به آيه‏ي تطهير است و در خانه امّ‏سلمه نازل شده است هنگام نزول آيه فاطمه حسن و حسين نزد پيامبر(ص) حضور داشتند پيامبر عباي خويش بر آنان افكند و بدين ترتيب آنان را از بقيه اهل خانه جدا كرد و دست خود را به سوي آسمان بلند كرد و فرمود خدايا اينان فرزندان و اهل‏بيت من هستند پس بر محمّد و آل او درود فرست. «اِنّما يريدُاللّه‏ لِيُذهب عنكم الرجس اهل البيت و يُطَهِّرَكم تطهيرا؛ خداوند چنين مي‏خواهد كه رجس و پليدي را از شما خاندان نبوّت ببرد و شما را پاك و منزّه گرداند».
و نيز در احاديث به مسئله فوق اشاره شده از جمله اين حديث است كه امام صادق فرمود: «الفاطمة فُطِمَت من الشّر» فاطمه از هرگونه بدي به دور است. به‏طور كلي از معناي فاطمه نيز بخوبي استفاده مي‏شود كه وي با هيچ‏گونه پليدي همراه نيست و از هر پليدي و گناهي به دور است.

ايثار فاطمه (سلام الله علیها )

«و يُطعمون الطعام علي حُبّهِ مسكينا و يتيما و اسيرا انما نُطعِمكم لوجه اللّه‏ لا نُريدُ منكم جَزاءَ ولا شكورا بر دوستي خدا به فقير و طفل يتيم و اسير طعام مي‏دهند «گويند» ما فقط براي خشنودي خدا به شما طعام مي‏دهيم و از شما پاداشي نمي‏طلبيم».
ابن عباس مي‏گويد حسن و حسين(عليهم السلام) مريض شده بودند پيامبر به همراه گروهي از آنان عيادت نمود و به امام علي(ع) فرمود چه خوب است براي شفاي فرزندانت نذري كني آنگاه امام علي و فاطمه(س) و كنيز آنها فضه نذر كردند كه در صورت بهبودي آنان سه روز روزه بگيرند پس از بهبودي امام حسن و امام حسين حضرت فاطمه روزه گرفتند و براي افطار نان جويي كه آماده كرده بودند سر سفره آوردند در اين هنگام مسكيني آمد طلب غذا كرد كه آن حضرت غذا را به او بخشيد روز دوّم و سوّم نيز يتيم و اسيري در وقت افطار آمدند و غذاي خود را به آنان دادند و با آب افطار كردند تا روز چهارم امام علي(ع) و دو فرزندش محضر رسول خدا رسيدند در حالي‏كه از ضعف به خود مي‏لرزيدند پيامبر همراه آنان به خانه فاطمه(س) آمد وقتي فاطمه را با آن حال در شدت ضعف و در حال نماز ديد افسرده خاطر شد در اين هنگام جبرئيل فرود آمد در حاليكه هديه بهشتي براي اهلبيت آن حضرت(ص) آورده بود به پيامبر فرمود اين هديه را بگير خداي تعالي به داشتن چنين اهل بيتي به تو تهنيت گفته پس سوره هل اتي را بر پيامبر نازل كرد. مرحوم فيلسوف گرانقدر آية‏اللّه‏العظمي كمپاني چه زيبا سروده است
وحي و نبوتش نسب جود وفتوتش/حسب قصه‏اي از مروّتش سوره هل اتي كند

نمونه ديگري از ايثار فاطمه (سلام الله علیها )

جابربن عبداللّه‏ انصاري مي‏گويد: روزي رسول خدا(ص) نماز عصر را با ما خواند و پس از فراغ از نماز در محراب نشست و مردم اطراف او گرد آمدند به ناگاه پيرمردي از مهاجران عرب نزد رسول خدا آمد در حالي لباس‏هاي كهنه و مندرس پوشيده بود و در نهايت ضعف و پيري نمي‏توانست خود را نگاه دارد رسول خدا متوجه او شد. و از احوال او پرسيد پيرمرد گفت اي پيامبر خدا من گرسنه‏ام، غذايم دهيد، برهنه‏ام مرا بپوشانيد و نادارم بي‏نيازم كنيد حضرت فرمود الآن چيزي ندارم ولي مي‏توانم شما را راهنماي خوبي باشم چون راهنماي به خوبي مانند انجام دهنده آن است به منزل كسي برو كه خدا و رسول را دوست مي‏دارد و خدا و رسول هم او را دوست مي‏دارند و رضاي خدا را بر جان خود مقدّم مي‏دارد. به سوي خانه فاطمه برو حضرت به بلال فرمود برخيز و اين مرد را به منزل فاطمه ببر پيرمرد و بلال به راه افتادند و چون به در خانه فاطمه رسيدند با صداي بلند سلام كردند پس فاطمه فرمود سلام بر تو كيستي؟ گفت: پير مردي از عرب، آمده‏ام به سوي پدرت اي دختر محمّد من برهنه و گرسنه‏ام با من از مال خود كمك كن تا خدا تو را رحمت كند اين در حالي بود كه فاطمه و علي و رسول خدا(ص) سه روز بود كه غذا نخورده بودند و پيامبر اين را مي‏دانست فاطمه پوست قوچي را كه دباغي شده بود و حسن و حسين بر روي آن مي‏خوابيدند به پيرمرد داد و فرمود اين را بگير (اي كوبنده در) اميد مي‏رود كه خداوند بهتر از اين به تو عطا كند مرد عرب گفت اي دختر محمّد من از فقر و گرسنگي به تو شكايت مي‏كنم و شما پوست قوچ به من مي‏دهيد؟ چون فاطمه اين سخن را شنيد گردنبندي كه فاطمه دخترِ عمويش حمزه به او هديه داده بود از گردن خود باز كرد و به اعرابي داد و فرمود اين را بگير و بفروش! اميد است خداوند بهتر از اين به تو عوض دهد. مرد عرب گردنبند را گرفت و به نزد رسول خدا آمد و هنوز حضرت با اصحاب خود نشسته بودند مرد گفت اي رسول خدا فاطمه اين گردنبند را به من داد و گفت بفروش اميد مي‏رود كه خداوند براي تو چاره بسازد رسول خدا بگريست و گفت چگونه خداوند براي تو چاره نمي‏سازد و حال آنكه فاطمه دختر محمّد به تو داده كه بهترين دختران فرزندان آدم است! در اين هنگام عمار بن ياسر برخاست و گفت اي رسول خدا آيا اجازه مي‏دهي كه من اين گردنبند را خريداري كنم؟ حضرت فرمود. خريداري كن اي عمّار اگر جن و انس در اين گردنبند شريك شوند خداوند آنها را به آتش جهنم عذاب نكند. عمار گفت گردنبند را چند مي‏فروشي اي عرب؟ گفت آن قدر كه از نان و گوشت سير شوم و يك بُرد يماني تهيه كنم كه با آن خود را بپوشانم و در آن نماز بخوانم و يك دينار كه مرا به خانواده‏ام برساند عمّار آنچه آن مرد عرب گفت به او داد علاوه شتر خود را هم داد سپس اعرابي نزد پيامبر برگشت حضرت به او فرمود آيا سير و پوشيده شدي؟ مرد عرب گفت آري بي‏نياز شدم پدر و مادرم فداي تو باد حضرت فرمود: پس فاطمه را به دعاي خود نسبت به آنچه در حق تو كرد پاداش ده، اعرابي، گفت خداوندا، تويي پروردگار ما، و تويي روزي دهنده ما در همه حال! خداوندا، به فاطمه عطا كن آنچه نديده چشمي و گوشي نشنيده باشد.
و رسول خدا به دعاي او آمين گفت و روبه اصحاب خود كرد و فرمود خداوند به فاطمه عطا كرده است در دنيا آنچه اعرابي براي او تقاضا كرد. چون من پدر او هستم و هيچ كس از جهانيان مثل من نيست و علي شوهر اوست و اگر علي نمي‏بود، همتايي براي فاطمه نبود. خداوند به او حسن و حسين را عطا كرده و به هيچ يك از آدميان چنين فرزنداني نداده است و ايشان بهترين فرزند زادگان پيغمبرانند و دو آقاي جوانان اهل بهشت هستند در آن حال عمّار آن گردنبند را به مشك خوشبو كرد و در برديماني پيچيد و به غلامش بنام سهم داد و گفت اين را خدمت پيغمبر ببر و تو را هم به او بخشيدم غلام خدمت پيغمبر آورد و آنچه عمار گفته بود به پيغمبر عرض كرد. حضرت فرمود به نزد فاطمه برو و گردنبند را به او بده و تو هم غلام و خدمت‏كار او باش غلام گردنبند را آورد و پيغام حضرت را رسانيد فاطمه(س) گردنبند را گرفت و غلام را هم آزاد كرد غلام خنديد و فاطمه فرمود اين خنده براي چيست؟ عرض كرد بزرگي بركت اين گردنبند مرا به خنده وا داشت. گرسنه‏اي را سير كرد و برهنه‏اي را پوشاند و فقيري را بي‏نياز و بنده‏اي را آزاد كرد و در نهايت به صاحبش برگشت.

جايگاه فاطمه(سلام الله علیها از منظر آيات

امّا جايگاه و منزلت دختر پيامبر چيزي نيست كه بر دانشمندي پنهان باشد. زيرا از آيات و روايات وارد شده استفاده مي‏شود كه دختر پيامبر مقامي عظيم در نزد خدا و پيامبر دارد امّا آيات: «قل لا اسئلكم عليه اجرا الآ المودّة في القربي؛ اي پيامبر به امت خود بگو من اجر و مزدي از شما نمي‏خواهم مگر در قبال آن دوستي و محبت به فرزندانم. »
يكي ديگر از آيات اين آيه است: «فتلقي آدم من رَبّهِ كلمات فتاب عليه انّه هوالتوّاب الرحيم» پس آدم از پروردگار خويش كلماتي را فرا گرفت و خداوند بوسيله آن كلمات توبه او را پذيرفت كه خداوند توبه‏پذير و مهربان است» از پيامبر سؤال شد: درباره كلماتي كه خداوند به آدم تعليم داد و آدم بوسيله آن كلمات توبه كرد؟ حضرت فرمود خداوند اين كلمات را به آدم آموخت (بحق محمّد و علي و فاطمه والحسن والحسين الا تبت عليَّ) به حق محمّد و علي و فاطمه و حسن و حسين توبه ما را قبول فرما» پس خداوند توبه او را پذيرفت در اينجا عظمت زهراي مرضيه مشخص مي‏شود. كه حضرت آدم براي پذيرفته شدن توبه خود نام فاطمه و فرزندانش را بر زبان جاري ساخت آيه ديگر آيه 19 و 20 از سوره الرحمن است كه امام صادق در تفسير اين آيات مي‏فرمايد «مَرَج البحرين يلتقيان بينهما برزخٌ لايَبقيان» دو دريايي در دو جهان هستند كه هرگز سركشي نمي‏كنند آن‏دو علي و فاطمه(س) مي‏باشند و بيان آن دو دريا «اي رسول» برزخ و فاصله‏ايست كه تجاوز به حدود يكديگر نمي‏كنند كه شايد آن مقررات كه مرد به وظايف خود و زن به وظايف خود مي‏باشد.

روايات

امّا جايگاه فاطمه(س) در روايات و منزلت آن حضرت از زبان پيامبر(ص) و امامان معصوم گزارش شده است.
1- در حديث است كه پيامبر(ص) به امام علي(ع) به حسن و حسين و فاطمه(س) نگاه كرد و فرمود «اَنا حربٌ لِمَنْ حارَبَكم و سلم لمن سالمكم» يعني من با هر كسي كه با شما در جنگ باشد در جنگم و هر كسي كه با شما از در صلح و آشتي درآيد من نيز با او از در صلح و صفا خواهم بود.
2 ـ در حديث ديگري است كه ذهبي روايت كرده كه رسول خدا فرمود: (اوّل شخص يَدخُل الجنّةَ فاطمه بنتُ محمد) اول كسي كه وارد بهشت مي‏شود فاطمه دختر محمّد(ص) است.
3 ـ بخاري محدث معروف و بزرگ اهل‏سنت است در كتاب خود از رسول خدا
روايت مي‏كند كه فرمود: «فاطمةُ بضعةُ مني فَمَنْ اَبْغَضَها ابغَضَني» فاطمه پاره تن من است هر كسي او را به خشم آورد مرا به خشم آورده است.
4 ـ احمدبن حنبل نيز از محدثان معروف اهل‏سنت در كتاب خود حديث مزبور را با عبارتي ديگر از رسول خدا نقل كرده: انما فاطمة بضعةُ منّي يُؤذيني ما آذاها و يُنصِبُني ما اَنْصَبَها حضرت فرمود «فاطمه پاره تن من است آنچه او را بيازارد مرا آزرده است و آنچه او را ناخشنود مي‏كند مرا ناخشنود كرده است. »
5 ـ و نيز جويني خراساني در كتاب خود حديثي نقل كرد. كه رسول خدا(ص)فرمود: «اذا كان يوم‏القيامه نادي مناد من تحت الحُجُب يا اهل الجمع غَضّوا ابصارَكم و نكّسوا رؤوسُكم فهذه فاطمة بنتُ محمّد(ص) تريدُ اَن تمر علي الصراط فتمرّوا معها سبعون الف جاريه من الحور العين كالبرق اللاّمع؛ روز قيامت منادي از پس پرده ندا مي‏كند كه‏اي اهل محشر چشمانتان را ببنديد و سرها را بزير افكنيد كه فاطمه(س)دختر رسول خدا(ص) از صراط بگذرد با هفتاد هزار فرشته آنهم مثل آفتابي روشن. در كتب حديثي از امام باقر(ع)به نحو تواتر گزارش شده كه حضرت مي‏فرمايد: براي مادرم فاطمه(س) جلو درب جهنم ايستگاهي است كه آن حضرت هنگام ورود افراد به آن‏جا مي‏ايستد روي پيشاني هر فردي كلمه مؤمن يا كافر نوشته آن حضرت از بين آنان دوستاران خود را جدا نموده و سپس اين جملات را مي‏فرمايد «الهي و سيدي سَمَّيتَني فاطمه و فُطِمَت بي من تولاّني و تولاّ ذريّتي من النار و وَعدك الحق و أنْتَ لا تخلفُ الميعاد، اي خداي من نام مرا فاطمه نهادي و از عذاب جهنم بريدي و وعده كردي كه من و دوستانم را از جهنم برهاني زيرا كه وعده تو حق است و خلاف نيست خداوند در پاسخ مي‏فرمايد: «صَدَقْت يا فاطمه انّي سَمّيتكِ فاطمه و فطمت بك من احبك و تولاّكِ و احبّ ذريّتكِ و تولاّهم من النار وَعدِيَ الحق و انا لا اُخْلِف الميعاد». خدا فرمود آنچه كه گفتي درست است وعده‏ي من حق و تخلف‏ناپذير است به شما اجازه مي‏دهم كه دوستاران خود را شفاعت كني. در پايان به اشعاري از آية‏اللّه‏ محمدحسين اصفهاني كه در مقام فاطمه(س) سروده است اكتفا مي‏كنيم.
دليل نطق من ز يك نغمه‏ي عاشقانه‏اي
گلشن دهر را پر از زمزمه و نوا كند
بضعه سيد بشر ام ائمه غرر كيست
جز او كه همسري باشه لافتي كند
وحي و نبوتش نسب جود و فتوتش
حسب قصه‏اي از مروّتش سوره «هل اتي» كند
در جبروت حكمران در ملكوت قهرمان
در نَشَأت كن فكن حكم بما تشاء كند
عصمت او حجاب او عفت او نقاب او
سرقدم حديث از آن سرو از آن حيا كند
نغمه قدس بوي او جذبه اُنس خوي او
منطق او خبر ز لاينطق عن هوي كند
مفتقرا متاب رو از در او بهيچ سو
زانكه مس وجود را فضّه او طلا كند
منبع: سایت حوزه
/س